16. Walka z chorobami i szkodnikami

W dobrze urządzonym, właściwie utrzymywanym i nawożonym ogrodzie rośliny są odporniejsze na choroby, ale i tu nie obędzie się bez walki z owadami, mszycami, grzybami i wirusami.

Zacznijmy od metod naturalnych, które i w tej dziedzinie winniśmy przedkładać nad chemiczne zwalczanie szkodników. Materiał szkółkarski, rozsady i nasiona należy nabywać w sklepach ogrodniczych bądź innych wyspecjalizowanych placówkach, by mieć pewność, że są zdrowe.

Już w lecie, ale przede wszystkim w jesieni należy zbierać wszystkie opadłe, robaczywe i gnijące owoce, zeschłe liście, w których zimują ogrodowe pasożyty. Tak samo postępujemy z zaatakowanymi przez szkodniki czy grzyby gałązkami drzew. Jeśli zauważymy, że część gałęzi ma skręcone, zdeformowane listki i końce pędów, należy je niezwłocznie przyciąć do zdrowego miejsca, by choroba nie rozprzestrzeniała się.

Do ogrodów warto też zwabiać ptaki, szczególnie sikorki, sroki i gawrony, dokarmiając je w zimie i zakładając budki lęgowe. Sikorki zjadają owady, a sroki i gawrony – także myszy i norniki.

Wiele szkodliwych owadów, gąsienic a nawet mszyc można zniszczyć ręcznie, starannie przeglądając grządki i drzewa. W lecie należy założyć na pnie drzew opaski z marszczonej tektury.

.

.

W przypadkach ostatecznych można sięgnąć po któryś z licznych i łatwo dostępnych preparatów chemicznych, przestrzegając bardzo starannie wskazań, dotyczących użytkowania. Chodzi przede wszystkim o to, by nie spożywać opryskanych warzyw i owoców przed upływem karencji czyli całkowitego rozkładu trujących substancji. Opryskiwaniem roślin nie powinny zajmować się osoby, cierpiące na choroby skóry, dolegliwości oskrzelowe, alergicy, dzieci i kobiety w ciąży. Podczas opryskiwania nie można pić, jeść (zwłaszcza potraw, zawierających tłuszcze), palić papierosów.

Po skończonej pracy należy umyć starannie ręce i twarz mydłem pod bieżącą wodą oraz wyprać odzież, w której dokonywaliśmy zabiegu. Pamiętajmy: środki ochrony roślin to z reguły preparaty silnie trujące. Należy je przechowywać z dala od żywności i zasięgu rąk dzieci.

Myszy i norniki

To ogromne utrapienie dla wielu ogrodników. Zdarzają się bowiem lata, że ofiarą ich padają w ogrodzie nie tylko cebulki kwiatów – najbardziej ulubiony przysmak tych gryzoni, ale nawet dość spore drzewa, bo w zimie ogryzają nie tylko korę, lecz także zjadają korzenie.

Prawdę mówiąc, nie ma skutecznej metody pozbycia się norników. Świece dymne wkładane do dziur, butelki umieszczone na metalowym pręcie i wbite w korytarze (można je łatwo poznać po podniesionej i spękanej powierzchni ziemi) odstraszają je tylko.

Trucie spalinami też przeważnie niewiele daje. Pozostaje tylko wykładanie odpowiednio spreparowanej, trującej pszenicy do nor (dobrze robi wymieszanie jej z kawałkiem jabłka lub marchwi). Wszystkie te czynności trzeba robić w rękawiczkach, natartych ziemią, bo gryzonie mają doskonały węch i ziarna, pachnącego człowiekiem nie tkną.

Niektórzy ogrodnicy radzą też wkładać do nor kulki naftaliny i karbid. Natomiast rabaty kwiatowe ze szczególnie cennymi cebulami można zabezpieczyć sadząc wokoło czosnek.

Ślimaki

Pojawiają się w dużych ilościach w latach mokrych, czyniąc spustoszenie na rabatach kwiatowych. Najbardziej lubią liście pierwiosnków, aksamitek, ale nie gardzą też daliami, liliami itd. Można zwalczać je preparatami chemicznymi, ale są one bardzo szkodliwe. Pozostaje skrupulatne zbieranie. Pomoże w tym – zgodnie z radą starych ogrodników – piwo. W miejscach, gdzie ślimaki najczęściej żerują należy zagłębić w ziemi  po brzegi jakiś mały zbiorniczek (dobre są plastykowe talerzyki pod doniczki) i nalać do niego piwa. Ślimaki, zwabione lubianym przez siebie zapachem, topią się w piwie. Zbiorniczek należy częściowo przykryć, by piwo zbyt szybko nie parowało i nie rozcieńczał go deszcz. Potopione ślimaki i gąsienice wybierać, płyn uzupełniać.

CDN.